Μουσική Άπω Ανατολής, Β' Εικαστικών

Επιμέλεια παρουσίασης: Λάμπρος Κατσούλης, 20/4/2022

Κίνα: Παραδοσιακή Ορχήστρα

Β. Σ. (Β Εικαστικών), 15 Μαρτίου 2022

Λινκ βίντεο: #chinanationaltraditionalorchestra

Τίτλος βίντεο : Chinese Orchestral Music: Reminiscences of the Hometown | China National Traditional Orchestra
Κανάλι : China National Traditional Orchestra ’s youtube channel
Τόπος : Κίνα

Ιστορία της Κίνας

Η Κίνα εμφανίστηκε ως ένας από τους πρώτους πολιτισμούς του κόσμου στην εύφορη λεκάνη του Κίτρινου Ποταμού στην πεδιάδα της Βόρειας Κίνας. Η Κίνα ήταν μια από τις σημαντικότερες οικονομικές δυνάμεις του κόσμου για το μεγαλύτερο μέρος των δύο χιλιετιών  από τον 1ο έως τον 19ο αιώνα. Για χιλιετίες, το πολιτικό σύστημα της Κίνας βασίστηκε σε απόλυτες κληρονομικές μοναρχίες ή δυναστείες, ξεκινώντας από την ημιθρυλική δυναστεία Σιά τον 21ο αιώνα π.Χ. Από τότε, η Κίνα επεκτάθηκε, διασπάστηκε και επανενώθηκε πολλές φορές. Τον 3ο αιώνα π.Χ., οι Τσιν επανένωσαν τον πυρήνα της Κίνας και ίδρυσαν την πρώτη κινεζική αυτοκρατορία. Η διάδοχη δυναστεία Χαν (206 π.Χ. – 220 π.Χ.) ήταν η εποχή όπου εφευρέθηκαν μερικές από τις πιο προηγμένες τεχνολογίες εκείνη την εποχή, συμπεριλαμβανομένης της χαρτοποιίας και της πυξίδας μαζί με γεωργικές και ιατρικές βελτιώσεις. Η εφεύρεση της πυρίτιδας και του κινητού τύπου (όρος της τυπογραφίας) στη δυναστεία των Τανγκ (618–907) και στη δυναστεία των Βόρειων Σονγκ (960–1127) ολοκλήρωσε τις Τέσσερις Μεγάλες Εφευρέσεις. Ο πολιτισμός των Τανγκ εξαπλώθηκε ευρέως στην Ασία, καθώς ο νέος δρόμος του μεταξιού έφερε τους εμπόρους μέχρι τη Μεσοποταμία και το Κέρας της Αφρικής. Η δυναστεία Τσινγκ, η τελευταία δυναστεία της Κίνας, η οποία αποτέλεσε την εδαφική βάση για τη σύγχρονη Κίνα, υπέστη μεγάλες απώλειες στον ξένο ιμπεριαλισμό τον 19ο αιώνα.

Κινεζική μουσική

Ωστόσο, η Κίνα ειναι φημισμένη για την μελωδική κι αρμονική μουσική της. Οι πρώτες αναφορές γα τη μουσική στη Κίνα υπάρχουν από τη 3η χιλιετία π.Χ. Κύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα της κινέζικης μουσικής, είνα η πεντατονική κλίμακα. Η κινέζικη μουσική είναι τόσο εξαπλωμένη στην ανατολή, σχεδόν όσο και στη δύση. Πλέον όμως, τα κλασικά γνωρίσματά της αλλοιώνονται δημιουργώντας ένα πολύ διαφορετικό είδος μουσικής απ’ ότι γνωρίζουμε.

China National Traditional Orchestra

Η China National Traditional Orchestra ιδρύθηκε από τον συνθέτη Λι Χουανζί (1919–2000), το 1960. Το πρώτο προσχέδιο της μουσικής ολοκληρώθηκε το 1962. Η οικογένεια του συγγραφέα, αρχικά ήταν από το Fujian και η μητέρα του από το Taipei. Στη συγκεκριμένη ορχήστρα μπορούμε να διακρίνουμε, αρκετά παραδοσιακά κινέζικα όργανα όπως φλογέρες, τζιν (θα μπορούσαμε να το πούμε χορδόφωνο), όπως μεμβρανόφωνα και ιδιόφωνα κ.α.

Επίλογος

Η Κίνα είναι από τις χώρες με μεγάλη ιστορία τόσο στον επιστημονικό, ιστορικό, φιλολογικό, πολιτισμικό, πολεμικό αλλά και μουσικό τομέα. Αυτού του είδους η μουσική, πολλοί τη θεωρούν στις μέρες μας ξεπερασμένη ή ακόμα και άσχημη. Αυτό είναι λάθος, να κατακρίνεις ένα είδος μουσικής με μεγάλη παράδοση και ιστορία. Η κινέζικη μουσική δεν χρησιμοποιούνταν μόνο σε εκδηλώσεις ή συμπόσια αλλά και για πολεμικούς λόγους. Στη διάρκεια ενός πολέμου, υπήρχαν ορισμένοι στρατιώτες οι οποιοί ήξεραν να παίζουν κάποιο μουσικό όργανο και έτσι με αυτόν τον τρόπο εμψύχωναν το ηθικό των στρατιωτών. Άρα ας σκεφτούμε πριν χλευάσουμε, μια μουσική που έχει συνεισφέρει πολύ στην ανάπτυξη ενός λαού, αλλά και το γεγονός ότι έχει διατηρηθεί έστω αυτό το λίγο μέχρι τις μέρες μας.

Πηγές:

Wikipedia

Ιαπωνία: μουσική του παλατιού Gagaku

Β. Μ. (Β Εικαστικών), 11 Μαρτίου 2022

Βίντεο: Gagaku, 2009 UNESCO Representative List

Music Department of the Imperial Household Agency,© 2005 by Mainichi Productions

Η Ιαπωνία εκτείνεται σε μεγάλο μέρος του Ιαπωνικού Αρχιπελάγους, στον βορειοδυτικό Ειρηνικό ωκεανό, κατά μήκος των ακτών της Ρωσίας και της Κορέας. Αποτελείται από τέσσερα μεγάλα νησιά, Χοκκάιντο, Σικόκου, Κιούσου, Χονσού και χιλιάδες μικρότερα. Τα περισσότερα είναι ορεινά και ηφαιστειακά, όπως η ψηλότερη κορυφή της, το όρος Φούτζι. Οι Ιάπωνες την αποκαλούν Νιχόν ή Νιππόν, γνωστή επίσης ως Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου και το όνομά της είναι συνδυασμός δύο ιδεογραμμάτων, που σημαίνουν ήλιος και αρχή αντίστοιχα. Έχει πληθυσμό 125.570.000 κατοίκους, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2021 και συνολική έκταση 377.972 τ.χλμ. Η μεγαλύτερη πόλη της Ιαπωνίας και πρωτεύουσα είναι το Τόκιο, το οποίο μαζί με τη μητροπολιτική περιοχή έχει περισσότερους των 30 εκατομμυρίων κατοίκων.

Πολιτισμός:

Παραδοσιακές ιαπωνικές τέχνες περιλαμβάνουν την κεραμική, την υφαντουργία, την κατασκευή σπαθιών, κουκλών και λάκας και παραστάσεις μπουνράκου, καμπούκι, νο, χορού και ρακούγκο. Άλλες τέχνες είναι το ικεμπάνα, η καλλιγραφία, το οριγκάμι, η τελετουργία του τσαγιού, τα μάνγκα, τα άνιμε και οι γκέισες.

Το θέατρο στην Ιαπωνία γνωρίζει εξαιρετική άνθηση. Εδώ αναπτύχθηκε το Νο, λέξη που σημαίνει «παράσταση, εκτέλεση, δράμα». Οι ηθοποιοί την εκτελούν με αργές και γεμάτες θρησκευτικότητα κινήσεις.

Η τοπική θρησκεία είναι ο Σιντοϊσμός και έχει 100,000 ιερά και [σ.τ.δ: ο Βουδισμός] 78,890 σε όλη την χώρα. Ο Βουδισμός ήρθε στην χώρα το 538 ή το 552, εισηγμένο από το βασίλειο των Μπάεκτζε στην Κορέα.

Μουσική:

Το Gagaku (“κομψή μουσική”), χαρακτηρίζεται από μακριά, αργά τραγούδια και είναι η παλαιότερη από τις ιαπωνικές παραδοσιακές τέχνες του θεάματος. Τελείται από το Αυτοκρατορικό Συμβούλιο Τελετών, συνοδεύει παραστάσεις κλασικού χορού που ονομάζονται bugaku, θρησκευτικές τελετές σε βουδιστικούς ναούς και παίζεται σε συμπόσια και τελετές στο Αυτοκρατορικό Παλάτι ή θέατρα σε όλη τη χώρα, περιλαμβάνοντας τρία ξεχωριστά είδη:

• Αρχαία ιαπωνικά τραγούδια, με μερική συνοδεία από άρπα και φλάουτο και απλή χορογραφία.

• Οργανική μουσική (ειδικά πνευστά) και τελετουργικό χορό που αναπτύχθηκε στην ασιατική ήπειρο και στη συνέχεια προσαρμόστηκε από Ιάπωνες καλλιτέχνες.

• Χορό μαζί με φωνητική μουσική, σε στίχους ιαπωνικών λαϊκών τραγουδιών και κινέζικων ποιημάτων.

Χρησιμοποιεί την πεντατονική κλίμακα yo, με αύξοντα διαστήματα δύο, τριών, δύο, δύο και τριών ημιτόνων μεταξύ των πέντε τόνων.

Όργανα:

Πνευστά: Hichiriki (όμποε), O-hichiriki, Ryūteki (χρησιμοποιείται στο tōgaku), Shō, U, Komabue (χρησιμοποιείται στο komagaku), Azuma-asobi-bue, Kagurabue (χρησιμοποιείται στο kuniburi no utamai), Shakuhachi, Haishō.

Έγχορδα: Gaku Biwa (4χορδο λαούτο), Gogen biwa (5χορδο λαούτο), Gakusō (13χορδο τσιμούρα κινεζικής προέλευσης), Kugo (γωνιώδης άρπα) , Genkan, Yamatogoto (φιάλη με 6 ή 7 χορδές).

Κρουστά: Shōko (μικρό γκονγκ), Kakko και Ikko (μικρά τύμπανα σε σχήμα κλεψύδρας), Tsuri-daiko (τύμπανο σε βάση, περίτεχνα ζωγραφισμένο), Da-daiko (μεγάλα τύμπανα που χρησιμοποιούνται σε φεστιβάλ), San-no-tsuzumi, Shakubyoshi (κλακέτα από ζευγάρι επίπεδων ξύλινων ραβδιών), Hōkyō, Σούζου (κουδούνι με καμπάνα, ειδικά για τον χορό Mikomai), Tsuzumi, (τύμπανο κλεψύδρας, ειδικό για τον χορό Shirabyōshi).

Συμπληρωματικά ιστορικά στοιχεία:

Το πρωτότυπο εισήχθη με τον Βουδισμό από την Κίνα. Το 589, ιαπωνικές επίσημες αντιπροσωπείες στάλθηκαν στην Κίνα για να μάθουν την κουλτούρα, συμπεριλαμβανομένης της κινεζικής αυλικής μουσικής. Μέχρι τον 7ο αιώνα, το koto (13-χορδο σαντούρι) και το biwa (λαούτο με κοντό λαιμό) είχαν εισαχθεί στην Ιαπωνία.

Παρόλο που οι Ιάπωνες χρησιμοποιούν τον ίδιο όρο, (yǎyuè στα Κινέζικα Μανδαρίνικα, ngahngohk στα Καντονέζικα), η μορφή που εισήχθη ήταν κυρίως μουσική συμποσίου (engkau) παρά η τελετουργική μουσική των κινέζικων yǎyuè. Κορυφώθηκε κατά τη δυναστεία των Τανγκ και αυτά τα κομμάτια ονομάζονται Tōgaku. Τα προγενέστερα ονομάζονται kogaku (αρχαία μουσική), σε αντίθεση με τα shingaku (νέα μουσική). Ο όρος gagaku καταγράφηκε το 701, όταν ιδρύθηκε η Αυτοκρατορική Ακαδημία Μουσικής Gagakuryō.

Το komagaku ήδη από το 453 μ.Χ. χρησιμοποιήθηκε ως όρος για όλα τα κορεατικά κομμάτια, επειδή το βασίλειο Goguryeo αναφέρεται ως Koma στα Ιαπωνικά. Το 736, εισήχθη μουσική από την Ινδία και το Βιετνάμ, γνωστές ως Tenjikugaku και Rinyūgaku αντίστοιχα.

Τον 9ο και 10ο αιώνα το gagaku αναπτύχθηκε και έγινε ευδιάκριτα γιαπωνέζικο στυλ μέσω συγχώνευσης με την Kuniburi no utamai, παραδοσιακή ιαπωνική μουσική, και την γηγενή λαϊκή ποίηση Utaimono, αλλάζοντας σε μεγάλο βαθμό. Ολοκληρώθηκε με τη συγχώνευση όσων εισήχθησαν από τις ασιατικές χώρες, με τα τραγούδια που γεννήθηκαν στην περίοδο Heian. Το κινέζικο, βιετναμέζικο και ινδικό στυλ ταξινομήθηκε ως Sahō και το κορεατικό και μαντζουριανό ως Uhō, ενώ το ινδικό και βιετναμέζικο συμπεριλήφθηκαν στα Tōgaku.

Τότε η δημοτικότητα του έφτασε στο αποκορύφωμα της, με τους αυλικούς να διοργανώνουν ιδιωτικές συναυλίες, αλλά μειώθηκε αργότερα με την αύξηση της δύναμης των σαμουράι.

Λόγω του εμφυλίου Πολέμου του Ōnin, την περίοδο Μουρομάτσι, τα σύνολα gagaku σταμάτησαν να παίζουν στο Κιότο για περίπου 100 χρόνια. Στην περίοδο Έντο, αναβίωσαν και αναδιοργανώθηκαν τα σύνολα αυλικού στυλ, άμεσοι προγόνοι των σημερινών. Gagaku παιζόταν από μουσικούς που ανήκαν σε τρεις κληρονομικές συντεχνίες, με έδρα την Οσάκα, τη Νάρα και το Κιότο. Το 1955, η ιαπωνική κυβέρνηση αναγνώρισε τα gagaku και bugaku ως εθνικούς θησαυρούς.

Συνθέτες του 20ου αιώνα, όπως ο Tōru Takemitsu και σύνολα, όπως το Reigakusha, ερμηνεύουν σύγχρονες συνθέσεις για όργανα gagaku. Το 2015 το Reigakusha και το Ensemble Modern έπαιξαν μαζί έργα του Βέλγου συνθέτη Frederic D’Haene, κάνοντας το gagaku και τη δυτική μουσική να συνυπάρχουν. Δυτικοί κλασικοί συνθέτες ενδιαφέρθηκαν και συνέθεσαν έργα βασισμένα στο gagaku. Aξιοσημείωτοι είναι οι Cowell, Young, Hovhaness, Messiaen, Harrison, Britten, Hambraeus, Nagy, Peebles, Toyama και Hecker, ενώ ο Masataro Togi, για πολλά χρόνια αρχιμουσικός της αυλής, έδωσε οδηγίες σε Αμερικανούς συνθέτες όπως ο Hovhaness και ο Teitelbaum.

Επίλογος:

Το Gagaku διδάσκεται πλέον, κυρίως σε γόνους οικογενειών με βαθιές ρίζες στην τέχνη. Δεν είναι μόνο ένα σημαντικό πολιτιστικό εργαλείο για την επιβεβαίωση της ιαπωνικής ταυτότητας και μια αποκρυστάλλωση της ιστορίας της ιαπωνικής κοινωνίας, αλλά και μια επίδειξη του τρόπου με τον οποίο πολλαπλές πολιτιστικές παραδόσεις μπορούν να συγχωνευθούν σε μια μοναδική κληρονομιά μέσω της συνεχούς αναδημιουργίας με την πάροδο του χρόνου.

Οι βασικές πληροφορίες αντλήθηκαν από:

https://ich.unesco.org/en/RL/gagaku-00265

https://en.wikipedia.org/wiki/Gagaku

https://el.wikipedia.org/wiki/Ιαπωνία

Όπερα του Πεκίνου- Millennium Stage

Γ. Σ. (Β Εικαστικών), 12 Μαρτίου 2022

Μαθητές από την Κινεζική Όπερα του Πεκίνου εκτελούν ειδικά επιλεγμένες οπερατικές επιλογές στο στυλ της όπερας του Πεκίνου, η οποία είναι μια στυλιζαρισμένη μορφή όπερας που χρονολογείται από τα τέλη του 18ου αιώνα, όπου ο λόγος, το τραγούδι, η μίμηση και τα ακροβατικά εκτελούνται συχνά με συνοδεία οργάνων, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου του 2017.

Λίγες πληροφορίες για τα μουσικά όργανα

Έρ χου (erhou): Το ερ χου είναι ένα παραδοσιακό κινεζικό μουσικό όργανο με δύο χορδές. Ανήκει μαζί με τα όργανα Banhu, Gaohu, Jinghu, Sihu κλπ. στην κατηγορία «Χου Τσιν», δηλαδή μουσικά όργανα που προέρχονται από τις βόρειες στέπες. Το ερ χου είναι το σπουδαιότερο στην εν λόγω κατηγορία. Αποκαλείται «κινέζικο βιολί» διότι είναι το πιο διαδεδομένο και χαρισματικό έγχορδο όργανο, με έντονα κινέζικα χαρακτηριστικά.

Πίπα (pipa): Η pipa, pípá ή p’i-p’a (κινεζικά :琵琶) είναι ένα παραδοσιακό κινέζικο μουσικό όργανο, που ανήκει στην κατηγορία των εγχόρδων με πλήκτρο (πένα). Μερικές φορές αποκαλείται “κινέζικο λαούτο”, το όργανο έχει ένα ξύλινο σώμα σε σχήμα αχλαδιού με ποικίλο αριθμό τάστα που κυμαίνεται από 12 έως 31. Ένα άλλο κινέζικο τετράχορδο μαδημένο [σ.τ.δ. με πλήκτρο-πένα] λαούτο είναι το liuqin, το οποίο μοιάζει με μια μικρότερη εκδοχή της πίπα. Το όργανο σε σχήμα αχλαδιού μπορεί να υπήρχε στην Κίνα ήδη από τη δυναστεία των Χαν, και παρόλο που ιστορικά ο όρος pipa χρησιμοποιήθηκε κάποτε για να αναφερθεί σε μια ποικιλία χορδόφωνων με πένα, η χρήση του από τη δυναστεία των Σονγκ αναφέρεται αποκλειστικά στο όργανο σε σχήμα αχλαδιού. Η πίπα είναι ένα από τα πιο δημοφιλή κινέζικα όργανα και παίζεται για σχεδόν δύο χιλιάδες χρόνια στην Κίνα. 

Ντίζι (dizi): Αρχικά ονομάστηκε Χενγκτσούι (κυριολεκτικά “οριζόντια διαδρομή”), αυτό το φλάουτο από μπαμπού μετονομάστηκε σε Χένγκντι («Οριζόντιο φλάουτο ») και τέλος ως σειρά. Δημοφιλές από πριν από την παρακμή του Βασιλείου των Τριών, το σειρά Τα κινέζικα έχουν πλούσια ιστορία πάνω από 2000 χρόνια και είναι ένα από τα παλαιότερα και πιο γνωστά όργανα στην Κίνα. 

Ρουάν (ruan): Το ρουάν έχει 3 μέρη: το ζυγό, το μπράτσο και το κυρίως σώμα. Ο ζυγός είναι συνήθως διακοσμημένος με παραδοσιακές κινεζικές καλλιτεχνικές παραστάσεις, όπως το δράκο. Στις δύο πλευρές του ζυγού υπάρχουν 4 κλειδιά. Το σώμα του ρουάν είναι ένα πεπλατυσμένο ενισχυμένο κουτί.

Διακρίσεις στην Μουσική

Το είδος της 5τονικής είναι κυρίως ματζόρε, αλλά έχει και σημεία μινόρε. Επίσης έχει 6-7 ημιτόνια.

Ρουχισμός

Στην αρχή του βίντεο οι στολές τις οποίες φοράνε οι καλλιτέχνες είναι κυρίως παραδοσιακές. Οι γυναίκες φοράνε φορέματα και που έχουν λεπτομέρειες, σαν λουλούδια ή στρας, στην επιφάνεια του στέρνου, τα οποία είναι πολύ μακριά, εκτός από τη κυρία την οποία παίζει το τύμπανο. Στο 27:57, αρχίζει ο χορός από τους δύο χορευτές οι οποίοι φορούν μια στολή, σαν στολή πολεμικών τεχνών. Τα χρώματά τους είναι μπλε με λευκές λεπτομέρειες, και το αντίθετο, με χρυσές ζώνες. Επίσης φορούν ένα καπέλο το οποίο καλύπτει το μέρος των μυαλών.

Συμπέρασμα

Συμπεραίνουμε ότι το βίντεο μαζί με τις πληροφορίες που μας παρέχει το βιβλίο για τη μουσική και την όπερα της Κίνας συνάδουν απόλυτα, με τα μουσικά όργανα, το τελετουργικό και την μουσική κουλτούρα τους.

Link:

Μουσικά όργανα:

http://greek.cri.cn/221/2011/12/05/42s7028.htm

https://hmn.wiki/el/Pipa

https://www.bambugigante.com/el/flautas-de-bambu/dizi/

http://1gymkilkis.blogspot.com/2011/12/blog-post_6.html

Γενικές πληροφορίες:

https://el.wikipedia.org/wiki/Κινέζικη_μουσική#Πνευστά

https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Chinese_musical_instruments

https://www.thoughtco.com/history-of-chinese-opera-195127

Ιαπωνικό Κabuki με την τεχνική χορού Nihon buyo.

Γ. Ε. (Β Εικατστικών), 12 Μαρτίου 2022

Το βίντεο χωρίζεται σε 2 μέρη:

kabuki japanese dance ＜Ayatsurisambaso＞ Ｎｏ，1

kabuki japanese dance ＜Ayatsurisambaso＞ Ｎｏ，2

Αφορά την θεατρική παράσταση: “The Nishikawa School of Japanese Classical Dance Nihon Buyo in its San Francisco Premiere Performance”

Είδος θεάτρου: Kabuki
Τίτλος : Ayatsuri Sanbaso
Στίχοι: Shinoda Sasuke　
Μουσική: Kineya Yajuro V
Είδος χορού: Nihon buyo
Χαρακτήρες:
Μαριονέττα Sambaso: Nakamura Kantaro
Κουκλοπαίκτης : Onoe Matsuya

Σχετικά με το έργο:

Ο ηθοποιός απεικονίζει μια μαριονέτα δεμένη με χορδές σε έναν απολαυστικό χορό συγκομιδής. Το εορταστικό Sanbaso, ένας αρχαίος λαϊκός χορός, έχει μετατραπεί σε ένα από τα πιο διασκεδαστικά χορευτικά κομμάτια Kabuki. Ο ηθοποιός πρέπει να παίξει μια ζωντανή μαριονέτα, που κινείται σαν να τον χειραγωγούν οι χορδές σε μια μεγάλη δοκιμασία δύναμης και ικανότητας.

Ο ηθοποιός-κουκλοπαίκτης ανοίγει ένα μεγάλο κουτί και σηκώνει έναν ηθοποιό που παίζει μια μαριονέτα Sanbaso, την οποία στηρίζει στην κεντρική σκηνή. Ξεμπλέκει τα νήματα και εξετάζει την κούκλα. Σηκώνει τη σανίδα χορδών στον αέρα, δίνοντας ζωή στη μαριονέτα.

Το εισαγωγικό μέρος περιλαμβάνει στίχους που εκφράζουν τη χαρά. Ο Σανμπάσο κουνάει τα μανίκια του και χορεύει δυναμικά. Παρουσιάζει μια σειρά από στυλιζαρισμένες κινήσεις, όπως το να πατάς στη γη και να πετάς σαν κοράκι. Στη συνέχεια, οι χορδές μπλέκονται, παγιδεύοντας την «μαριονέτα». Καθώς η ταχύτητα αυξάνεται, οι χορδές κόβονται και ο Sanbaso καταρρέει στη σκηνή.ζωντανή και ο Sanbaso αρχίζει να κινείται. Ο κουκλοπαίκτης κατεβάζει γρήγορα τη χορδή και αναδιατάσσει τις χορδές στη γλυκιά μουσική του shamisen. Ο Sanbaso αρχίζει σιγά-σιγά να κινείται, ταλαντευόμενος σε λίγο υποβλητικούς στίχους. Αρπάζει ένα κουδούνι και κάνει σαν να φυτεύει σπόρους. Χορεύει πάλι ελαφρά και προσεύχεται για τη σοδειά καθώς κλείνουν οι κουρτίνες.

Τι είναι το Sambaso

Το Sambaso είναι ένας από τους σημαντικότερους τελετουργικούς χορούς στο θέατρο Kabuki. Προέρχεται αρχικά από τον τελετουργικό χορό Okina στο κλασικό θέατρο Noh και με έντονο χτύπημα και κούνημα των καμπάνων, είναι μια προσευχή για την αγροτική ευημερία. Στο θέατρο Kabuki, το Sambaso παιζόταν νωρίς το πρωί ως τελετουργικό έναρξης, και με τη σειρά του, υπάρχουν πολλές περισσότερες θεατρικές εκδοχές του χορού Sambaso που εμφανίζονταν ως μέρος του κανονικού προγράμματος.

Θέατρο Kabuki

Η λέξη kabuki συνδυάζει τις ιαπωνικές λέξεις ka (“τραγούδι”), bu (“χορός”) και ki (“δεξιότητα”). Ωστόσο, οι The Japan Times αναφέρουν ότι το kabuki προέρχεται από το ρήμα kabuku, που σημαίνει «γέρνω ή ταλαντεύω» και χρησιμοποιείται για να περιγράψει «άτομα που δεν ήταν συνηθισμένα και προτιμούσαν να ντύνονται με υπερβολική ενδυμασία». Ως μορφή τέχνης, το Kabuki χαρακτηρίζεται από πολύχρωμα κοστούμια, μουσική, στυλιζαρισμένες παραστάσεις και ευρείες δραματικές στάσεις και χειρονομίες που ονομάζονται kata. Με πλοκές που προέρχονται συχνά από ιστορικούς πολεμιστές και μελετητές, τα κοινά θέματα περιλαμβάνουν την τιμή, τη δικαιοσύνη και την τάξη.

Το Kabuki (歌舞伎) είναι ένα είδος ιαπωνικού θεάτρου γνωστό για τον εξαιρετικά στυλιζαρισμένο χορό και το τραγούδι του, καθώς και για το περίτεχνο μακιγιάζ που φοριέται από το κυρίως ανδρικό καστ. Οι πρώτες περιπτώσεις του kabuki χρησιμοποιούσαν το hayashi από τις παραστάσεις του Noh. Αργότερα, το kabuki άρχισε να ενσωματώνει άλλα όργανα όπως το shamisen. Η μουσική Kabuki μπορεί να χωριστεί σε τρεις κατηγορίες: geza, shosa-ongaku και ki και tsuke.

Στο θέατρο Καμπούκι υπάρχει μουσική επί σκηνής και μουσική εκτός σκηνής. Μπορεί να ακούμε μουσικούς να παίζουν παραδοσιακά όργανα, όπως ιαπωνικά τύμπανα, το shamisen που μοιάζει με μπάντζο και τα φλάουτα, όλα εκτελούνται «ζωντανά» ως μέρος του έργου. Μπορεί να ακούμε αφηγητές που έχουν μια συναισθηματική και δυνατή παράδοση να μοιράζονται τη σκηνή με τους ηθοποιούς.

Το Θέατρο Καμπούκι (歌舞伎) είναι ένα από τα τρία είδη του παραδοσιακού Γιαπωνέζικου θεάτρου [Καμπούκι (Kabuki), Νο (Noh), Κυογκέν (Kyōgen)].

Τεχνική NIHON BUYO

Το Nihon buyo είναι ένας ιαπωνικός χορός, που προορίζεται για τη σκηνή, ο οποίος συνδυάζει στοιχεία από πολλές ιαπωνικές μορφές χορού. Το Nihon buyo χρησιμοποιεί τις σκηνές της καθημερινής ζωής και την υπερβολική, στιλιστική κίνηση του kabuki, τις κυκλικές κινήσεις του noh, το άλμα και την άνοδο της ιαπωνικής λαϊκής τέχνης και μερικές από τις δημιουργικές, πρωτότυπες ιδέες του σύγχρονου ιαπωνικού χορού. Το NIHON BUYO είναι χορός βασισμένος στις τεχνικές του χορού Kabuki. Το κύριο χαρακτηριστικό του είναι ότι αναπτύχθηκε από το θέατρο Kabuki αποκλειστικά για άνδρες και έχει ενσωματώσει χορό από γυναίκες ερμηνεύτριες. Εξαπλώθηκε επίσης όταν έγινε δημοφιλές να παρακολουθούν μαθήματα για την εκμάθηση του NIHONBUYO και υπήρξε ένας υποστηρικτικός πυλώνας της ιαπωνικής παραδοσιακής κουλτούρας.

Τα Όργανα της παράστασης

1. Το tsudzumi (鼓) ή tsuzumi είναι ένα τύμπανο χειρός ιαπωνικής προέλευσης. Αποτελείται από ένα ξύλινο σώμα σε σχήμα κλεψύδρας και είναι τεντωμένο, με δύο κεφαλές τυμπάνου με κορδόνια που μπορούν να συμπιεστούν ή να απελευθερωθούν για να αυξήσουν ή να μειώσουν την τάση των κεφαλών αντίστοιχα. Αυτός ο μηχανισμός επιτρέπει στον παίκτη να ανεβάζει ή να χαμηλώνει τον τόνο του τυμπάνου ενώ παίζει, σε αντίθεση με το αφρικανικό τύμπανο που μιλάει και τον Ινδό Dhadd . Το tsuzumi παίζει ρόλους τόσο στη μουσική του θεάτρου Noh όσο και στη μουσική του καμπούκι , αλλά χρησιμοποιείται επίσης στη μιν’γιο (民謡) ή ιαπωνική λαϊκή μουσική. Συχνά παίζεται με το μεγαλύτερο αντίστοιχό του, το ōtsuzumi (大鼓) (λιτ. μεγάλο tsuzumi, που ονομάζεται επίσης ōkawa (大皮, λιτ. “μεγάλο δέρμα”)). Έτσι το tsuzumi αναφέρεται επίσης ως kotsuzumi (小鼓, που ονομάζεται επίσης shōko ), ή “ μικρό tsuzumi .”

2. Το shamisen (三味線), γνωστό και ως sangen (三絃) ή samisen (όλα σημαίνουν “τρεις χορδές”), είναι ένα τρίχορδο παραδοσιακό ιαπωνικό μουσικό όργανο που προέρχεται από το κινεζικό όργανο sanxian. Παίζεται με ένα πλήκτρο-πένα που λέγεται μπαχί. Όταν παράγεται μουσική μ’ ένα σαμιζέν, το σπουδαιότερο πράγμα δεν είναι ο ήχος του οργάνου, αλλά τα λόγια τα οποία συνοδεύει η μουσική. Χωρίς τα λόγια, η μουσική δεν έχει νόημα. Ποικίλλει ανάλογα με το νόημα του τραγουδιού. Όταν τα λόγια δεν μπορούν να εκφράσουν κάτι, όπως το κρύο του χιονιού που πέφτει, ή το μουρμούρισμα ενός ρυακιού, το σαμιζέν χρησιμοποιείται για να ‘μιμηθεί’ αυτά τα πράγματα και η ιστορία λέγεται χωρίς λόγια.

Η γιαπωνέζικη μουσική

Στην παραδοσιακή ιαπωνική μουσική χρησιμοποιούνται διάφορες μουσικές κλίμακες. Ενώ μια δωδεκάφωνη (δωδεκαφωνική) κινεζική κλίμακα έχει επηρεάσει την ιαπωνική μουσική από την περίοδο Heian, στην πράξη η ιαπωνική παραδοσιακή μουσική βασίζεται συχνά σε πεντατονικές (πεντατονικές) ή επτατονικές (επτά τόνους) κλίμακες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το αρμονικό μινόρε χρησιμοποιείται, ενώ το μελωδικό μινόρε είναι σχεδόν αχρησιμοποίητο.

Η παραδοσιακή ιαπωνική μουσική είναι η λαϊκή ή παραδοσιακή μουσική της Ιαπωνίας. Το Υπουργείο Παιδείας της Ιαπωνίας ταξινομεί το hōgaku (邦楽, κυριολεκτικά “ιαπωνική μουσική”) ως μια κατηγορία ξεχωριστή από άλλες παραδοσιακές μορφές μουσικής, όπως το gagaku (μουσική στην αυλή) ή το shōmyō (βουδιστικό άσμα), αλλά οι περισσότεροι εθνομουσικολόγοι βλέπουν το hōgaku με ευρεία έννοια, ως η μορφή από την οποία προήλθαν οι άλλες. Η μουσική μπορεί να χωριστεί σε δύο κύριες κατηγορίες: Geza-ongaku (μουσική εκτός σκηνής) και Shosa-ongaku (μουσική επί σκηνής).

Ψάχνοντας στοιχεία και πληροφορίες για το ιαπωνικό θέατρο Καμπούκι κατανοώ πόσο διαφορετικό είναι από το δυτικό είδος θεάτρου που έχουμε συνηθίσει. Η μουσική επένδυση κατά την διάρκεια του έργου με τα παραδοσιακά μουσικά όργανα αλλά και τους τραγουδιστές επί σκηνής αντικατοπτρίζει την ομορφιά της παράδοσης της Ιαπωνίας. Ο τρόπος που αποδίδονται τα κάνουν συναρπαστικά και ενδιαφέροντα και καταφέρνουν να μας ταξιδεύουν.

LINKS

http://enmokudb.kabuki.ne.jp/repertoire_en/%E6%93%8D%E3%82%8A%E4%B8%89%E7%95%AA%E5%8F%9F%EF%BC%88ayatsuri-sanbaso%EF%BC%89?tab=arasuji

https://elsito.gr/index.php/arts/item/487-kampouki

http://ethnologic.blogspot.com/2015/08/blog-post.html

https://nihonbuyou.or.jp/pages/about_nihonbuyo_en

http://sakuraoka.style.coocan.jp/senwaka-kai/eng/descriptions/ayatsuri.htm

http://enmokudb.kabuki.ne.jp/repertoire_en/%E6%93%8D%E3%82%8A%E4%B8%89%E7%95%AA%E5%8F%9F%EF%BC%88ayatsuri-sanbaso%EF%BC%89?tab=before

http://enmokudb.kabuki.ne.jp/repertoire_en/%E6%93%8D%E3%82%8A%E4%B8%89%E7%95%AA%E5%8F%9F%EF%BC%88ayatsuri-sanbaso%EF%BC%89?tab=home

https://globalshakespeares.mit.edu/glossary/nihon-buyo/

https://en.wikipedia.org/wiki/Shamisen

https://es.wikipedia.org/wiki/Tsuzumi

https://en.wikipedia.org/wiki/Japanese_musical_scales

https://en.wikipedia.org/wiki/Traditional_Japanese_music

https://www.kabukiweb.net/about/kabuki/live_music_and_sound_effects.html

https://www.dictionary.com/e/pop-culture/kabuki-theater/

Ιαπωνια, Οργανική μουσική, συγκρότημα Touhou BGM

Ζ. Α. (Β Εικαστικών), 13 Μαρτίου 2022

Βίντεο: 【BadApple!!】傷林果 【ShouRinka】

Η Ιαπωνία σε εμάς του Ελληνες φαντάζει πολύ εξωτική, μακρινή και εντελώς διαφορετική συγκριτικά με την δική μας μουσική κουλτούρα, ήθη και έθιμα. Ειδικά όσον αφορά τη παραδοσιακή τους μουσική, η αλήθεια είναι ότι δυσκολευόμαστε να την κατανοήσουμε. Παρόλα αυτά βλέποντας τους ίδιους τους Ιάπωνες σε αυτό το μουσικό βίντεο να παίζουν τα παραδοσιακά τους όργανα και προσπαθήσει κανείς να καταλάβει το μεράκι τους σίγουρα θα γοητευτεί.

Το συγκρότημα αυτό χρησιμοποιει παραδοσιακά Ιαπωνικά οργανα οπως το Κότο,(με χορδές περίπου σαν σαντούρι) το Σαμιζέν (χορδόφωνο όργανο σαν λαούτο) και το Σακουχάτσι (αερόφωνο,σαν φλάουτο) τα οποία τα πλαισιώνουν κι αλλά λιγοτερο γνωστα σε εμας, όπως μικρά τύμπανα, ένα γκλιν-γκλον και άλλα.

Παρατηρούμε ότι ενώ ξεκινούν με τη χρήση μόνο δυο-τριών οργάνων, στη συνέχεια ο ήχος εμπλουτίζεται, καθώς οι μουσικοί αρχίζουν να μπαίνουν ένας-ένας χρησιμοποιώντας όλο και περισσότερα μουσικά όργανα, μεγαλώνοντας τη μουσική αυτή σύνθεση

Παραδοσιακή μουσική εναντίον μοντέρνας

Κάπου είχα διαβάσει ότι για τους Ιάπωνες η παράδοση στη μουσική παίζει μεγάλο ρόλο ακόμα και στις μέρες μας, όσο κι αν η νεολαία στην Ιαπωνία έχει αρκετά επηρεαστεί από την δυτική “μοντέρνα” μουσική.

Ένας γνωστός σύγχρονος Ιάπωνας, ο Keisho Ohnoο, ο οποίος θεωρείται από τους βασικούς αναζωπυρωμένος της παραδοσιακής μουσικής του τόπου του, έχει δηλώσει το εξής: «διατήρησε την παραδοσιακή μουσική έστω κι αν πρέπει συγχρόνως να την “καταστρέψεις”», θέλοντας να πεί ότι είναι προτιμότερο να ασχολούμαστε με τη παράδοση έστω και με λάθος τρόπο (πράγμα το οποίο την διατηρεί στην επικαιρότητα και επηρεάζει και τις νέες γενιές) από τον να μην ασχολείται κανείς καθόλου με αποτέλεσμα στο τέλος να χαθεί το παραδοσιακό άκουσμα μέσα στο πέρασμα των ετών.

Φαντάζομαι όμως ότι στην υπερσύγχρονη Ιαπωνία, που οι αντιφάσεις είναι τεράστιες, δηλαδή ίσως είναι η μοναδική χώρα στο κόσμο που έχει πολύ έντονη παράδοση στη μουσική, λογοτεχνία και κινηματογράφο, αλλά στην αντίθετη πλευρά, έχει ιλιγγιώδη ανάπτυξη στην τεχνολογία αλλά και παντού -μια που οι Ιάπωνες εύκολα σαγηνεύονται από κάθε τι μοντέρνο-, γι αυτό το λόγο, αναρωτιέμαι πόσο έντονη σύγκρουση θα υπάρχει μεταξύ του παραδοσιακού και του σύγχρονου.

Λιτός τρόπος παιξίματος

Παρόλα αυτά, διαβάζοντας και ερευνώντας διάφορες νέες έρευνες αλλά και λίγο παλαιότερες, μαθαίνουμε πως στη σύγχρονη Ιαπωνία όλα τα είδη μουσικής απο το πιο παραδοσιακό μεχρι το πιο πρωτοποριακό είναι το ίδιο αποδεκτά.

Παραδοσιακές συναυλίες και εκατοντάδες άλλες εκδηλώσεις λαμβάνουν χώρα στην Ιαπωνία. Η έρευνα πάνω στις αρχαϊκές ιαπωνικές μουσικές τεχνικές ανθεί. Υπάρχουν αρκετοί εθνικοί, ιδιωτικοί και ακαδημαϊκοί οργανισμοί που συλλέγουν και μελετούν την παραδοσιακή ιαπωνική μουσική.

Αν σε εμάς τους μεσογειακούς λαούς ο λιτός και απέριττος τρόπος παιξίματος της Ιαπωνικής μουσικής μας φαίνεται χλιαρός και το τραγούδι τους μας ηχεί σαν ήρεμη απαγγελία, αυτό από μόνο του φανερώνει πόσο διαφορετικοί λαοί είμαστε και ο τρόπος έκφρασης κάθε τόπου αποτυπώνει την ιδιοσυγκρασία του και το ταμπεραμέντο.

Καντονέζικη Όπερα: “The Wedding Robbed by The Princess”

Τ. Σ. (Β Εικαστικών), 8 Μαρτίου 2022

Βίντεο: The Wedding Robbed by The Princess

Κινέζικη μουσική

Απο την 5η χιλιετηρίδα η μουσική κατείχε πολύ σημαντικό ρόλο στην αρχαία Κίνα. Αποτελούσε μέρος του φιλοσοφικού τους συστήματος και χρησίμευε στην καλή διοίκηση του κράτους, γι’αυτό και η σύνθεσή της αποτελούσε αποκλειστικό προνόμιο του αυτοκράτορα. Σημαντική επίσης θέση είχε η μουσική και στο κινέζικο θέατρο, όπου μαζί με το λόγο και την παντομίμα αποτελούσε όπως και στην αρχαία ελληνική τραγωδία, ένα αδιαίρετο σύνολο. Η Κινέζικη μουσική επέδρασε σε όλους τους γύρω ασιατικούς λαούς, όπως άλλωστε και ο Κινεζικός πολιτισμός.

Καντονέζικη Όπερα

Η Καντονέζικη Όπερα, που εδρεύει στη νότια Κίνα και στις υπερπόντιες εθνικές κινεζικές κοινότητες, είναι μια πολύ επίσημη οπερατική μορφή που δίνει έμφαση στις δεξιότητες γυμναστικής και πολεμικών τεχνών. Αυτή η μορφή κινεζικής όπερας κυριαρχεί στο Γκουανγκντόνγκ, το Χονγκ Κονγκ, το Μακάο, τη Σιγκαπούρη, τη Μαλαισία και στις περιοχές που επηρεάζονται από την Κίνα στις δυτικές χώρες. Η καντονέζικη όπερα ξεκίνησε για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της βασιλείας του αυτοκράτορα Ming Jiajing από το 152 έως το 1567. Αρχικά με βάση τις παλιότερες μορφές της κινέζικης όπερας, η καντονέζικη όπερα άρχισε να προσθέτει τοπικές λαϊκές μελωδίες, καντονέζικα όργανα και τελικά ακόμα δυτικές δημοφιλείς μελωδίες. Εκτός από τα παραδοσιακά κινεζικά όργανα όπως το pipa, erhu και κρουστά, οι σύγχρονες παραγωγές της Καντονέζικης Όπερας μπορεί να περιλαμβάνουν τέτοια δυτικά όργανα όπως το βιολί, το τσέλο ή ακόμα και το σαξόφωνο.

Δύο διαφορετικοί τύποι παιχνιδιών αποτελούν το ρεπερτόριο Καντονέζικης Όπερας - Mo, που σημαίνει “πολεμικές τέχνες”, και Mun, ή “πνευματικό” - όπου οι μελωδίες είναι εντελώς δευτερεύουσες των στίχων. Οι παραστάσεις είναι γρήγορες, με ιστορίες πολέμου, γενναιότητας και προδοσίας. Οι ηθοποιοί συχνά φέρουν όπλα ως σκηνικά, και τα περίτεχνα κοστούμια μπορεί να είναι τόσο βαρύ όσο η πραγματική πανοπλία. Ο Mun, από την άλλη πλευρά, τείνει να είναι μια πιο αργή, πιο ευγενική μορφή τέχνης. Οι ηθοποιοί χρησιμοποιούν τους φωνητικούς τους τόνους, τις εκφράσεις του προσώπου και τα μακρόχρονα “μανίκια νερού” για να εκφράζουν σύνθετα συναισθήματα. Οι περισσότερες από τις ιστορίες του Mun είναι ρομαντισμοί, παραμύθια ηθικής, ιστορίες φαντασμάτων ή διάσημες κινεζικές κλασσικές ιστορίες ή μύθοι.

Ένα αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό της Καντονέζικης Όπερας είναι το μακιγιάζ. Είναι ένα από τα πιο περίτεχνα συστήματα μακιγιάζ σε όλη την κινεζική όπερα, με διαφορετικές αποχρώσεις χρώματος και σχήματος, ειδικά στο μέτωπο, που δείχνουν την ψυχική κατάσταση, την αξιοπιστία και τη σωματική υγεία των χαρακτήρων. Για παράδειγμα, οι άρρωστοι χαρακτήρες έχουν μια λεπτή κόκκινη γραμμή μεταξύ των φρυδιών, ενώ οι κωμικοί ή κλεοδάκτυλοι χαρακτήρες έχουν ένα μεγάλο λευκό σημείο στη γέφυρα της μύτης. Κάποιες Καντονέζικες όπερες συμπεριλαμβάνουν και ηθοποιούς στο μακιγιάζ “ανοιχτού προσώπου”, που είναι τόσο περίπλοκο και περίπλοκο που μοιάζει με μια ζωγραφισμένη μάσκα περισσότερο από ένα ζωντανό πρόσωπο.

Σήμερα, το Χονγκ Κονγκ βρίσκεται στο επίκεντρο των προσπαθειών να διατηρηθεί ζωντανή και ευημερούσα η Καντονέζικη Όπερα. Η Ακαδημία Χειροτεχνίας του Χονγκ Κονγκ προσφέρει πτυχίο δύο χρόνων στην παράσταση της Καντονέζικης Όπερας και το Συμβούλιο Ανάπτυξης Τεχνών υποστηρίζει τάξεις όπερας για τα παιδιά της πόλης. Μέσω μιας τέτοιας συντονισμένης προσπάθειας, αυτή η μοναδική και περίπλοκη μορφή κινεζικής όπερας μπορεί να συνεχίσει να βρίσκει κοινό για τις επόμενες δεκαετίες.

“Η πριγκίπισσα που κλέβει το φιλί”, μικρή περίληψη του έργου

The Wedding Robbed by The Princess…
Δύο βασιλικές υπηρέτριες πήραν τον ελεύθερο χρόνο για να παίξουν στον βασιλικό κήπο ενώ η πριγκίπισσα κοιμόταν και τραγούδησαν: ανάμεσα στο είδος των λουλουδιών, η Poeny στεκόταν ως βασίλισσα και μεταξύ των γυναικών, η πριγκίπισσα Huyang έπρεπε να είναι η κόρη του ουρανού. Ήταν ευλογημένη με μια ομορφιά που διώχνει τα λουλούδια, αλλά δεν την ευλογήθηκε με καλή τύχη που ο έρωτάς της πέθανε πρόωρα. Φτωχή έπρεπε να περάσει τη χηρεία όταν ήταν ακόμη μικρή, καθημερινά έκλεινε τη θλίψη μέσα της σαν βαρύ βουνό πάνω από την καρδιά της και όλα τα κορίτσια στο παλάτι φοβόντουσαν την ξαφνική αλλαγή της διάθεσης της…

Εντυπώσεις στο βίντεο

Αυτό που μου προκάλεσε μεγαλύτερη εντύπωση στο παραπάνω βίντεο, είναι η εφραστικότητα των ηθοιποιών ειδικά στο κομμάτι 1:18:54 οπου ο ηθοποιός με το έντονο χαρακτηριστικό του βάψιμο δίνει έμφαση στα λόγια του και αποκαλύπτει τα αισθήματα του, στη πρωταγωνίστρια της Οπερας! Άλλωστε οι στολές και το έντονο βάψιμο των ηθοποιών είναι το χαρακτηριστικό στοιχείο της κλασικής καντονέζικης όπερας.

Ένας από τους διάσημους μουσικούς φλάουτο ηταν και Ο Lu Chunling, ο οποίος έγινε σολίστ dizi με το λαϊκό σύνολο της Σαγκάης (Shanghai minzu yuetuan), και επίσης στην Όπερα της Σαγκάης (Shanghai geju yuan) από το 1971 έως το 1976.